Baby
Het is een bijzonder moment als je vader of moeder bent geworden. De tijd na de bevalling heet de kraamtijd. Als moeder word je goed in de gaten gehouden door de verloskundige, kraamverzorgende of arts. Pasgeboren baby’s hebben de eerste tijd qua voeding niet veel meer nodig dan borstvoeding of flesvoeding. Je baby ontwikkelt zich het eerste jaar razendsnel. Ze leren veel en vinden het bijvoorbeeld leuk om samen met je te spelen. Als ouder ben je veel bezig met opvoeden, het gedrag en het verzorgen van je baby. Je doet de baby in bad, verschoont de luier en probeert de verschillende signalen die je baby geeft te herkennen en te begrijpen.
Lichamelijk herstel na de bevalling
Na de bevalling heeft het lichaam tijd nodig om te herstellen. Gelukkig zijn er mensen die je hierbij helpen. Daarnaast zijn er een aantal dingen die je zelf kunt doen om sneller en beter te herstellen.
Je gezondheid controleren
De verloskundige, kraamverzorgende of arts letten goed op jouw gezondheid in de kraamtijd. Ze controleren:
- of je binnen zes uur na de bevalling weer kunt plassen;
- of je ontlasting weer op gang komt in de kraamweek;
- of je baarmoeder kleiner wordt;
- hoeveel bloedverlies je hebt, of het minder wordt en of de kleur verandert;
- hoe het met je hechtingen gaat (als je die hebt);
- hoe je borsten eruitzien en aanvoelen;
- wat je hartslag is en je temperatuur;
- en of je je goed voelt.
Rust
Onderschat niet hoeveel rust je voorlopig nog nodig hebt. Je lichaam heeft tijd nodig om te herstellen. Benut de kans om te rusten vooral zolang de kraamverzorgende er nog is. De kraamtijd kun je ook gebruiken om uit te zoeken hoe je aan voldoende rust komt als de kraamzorg voorbij is. Misschien kun je gaan slapen als de baby ook slaapt, of een aantal vaste uren per dag de voordeur op slot houden en je telefoon op ‘stil’ zetten.
Naweeën
Je kunt nog last hebben van naweeën. Dit komt doordat je baarmoeder zich samentrekt tot hij weer zo klein is als voor je zwangerschap. Veel vrouwen ervaren naweeën als storend en afleidend. Als je veel last hebt van naweeën, kun je het volgende doen:
- Neem paracetamol of ibuprofen tegen de pijn. Kijk op de bijsluiter hoeveel je mag nemen of vraag het aan je kraamverzorgende, arts of verloskundige.
- Zorg dat je genoeg slaapt. Ook overdag, als je baby slaapt. Zo kun je goed herstellen. Genoeg rust is ook belangrijk als je borstvoeding geeft, want dat kost veel energie.
- Zeg duidelijk tegen je bezoek wanneer je rust nodig hebt.
Bloedverlies
Na de bevalling verlies je nog steeds bloed. Dit komt doordat er een wond zit op de plek waar de moederkoek zat. Die wond geneest langzaam doordat je baarmoeder nog samentrekt.
In het begin is het bloed helderrood. Het kan ook best veel zijn. Na een tijdje verlies je minder bloed. De kleur wordt bruin, dan roze en vervolgens wit. Dit heet kraamzuivering en kan tot zes weken duren.
Bewegen en sporten
Rond een week na de bevalling kun je weer meer gaan bewegen, maar ga niet meteen intensief sporten. Vanaf ongeveer zes maanden na je bevalling kun je weer sporten zoals je voor je zwangerschap deed. Per persoon, zwangerschap en bevalling verschilt de periode van herstel.
Extreem afvallen tijdens de zwangerschap of borstvoedingsperiode is geen goed idee. Zorg voor een gevarieerd voedingspatroon en een gezonde balans tussen beweging en rust.
Bekkenbodemspieren
Het is goed om tijdens de zwangerschap en na de bevalling je bekkenbodemspieren te trainen. Sterke bekkenbodemspieren helpen kwalen als incontinentie (urineverlies) en bekkeninstabiliteit voorkomen of beperken.
Bij de zwangerschapsgym heb je hier waarschijnlijk al oefeningen voor gedaan. Die oefeningen kun je blijven doen. Wil je graag meer weten, ga dan naar je huisarts of een bekkenfysiotherapeut. Op Deverloskundige.nl vind je een folder over het herstel van de bekkenbodem na de bevalling.
Seks
Het is heel normaal als je de eerste maanden na de bevalling nog niet meteen zin in seks hebt. Dat kan best even duren. Misschien vind je het lastig, maar het geeft rust om samen open over jullie gevoelens en wensen te praten. Gun elkaar ook de tijd om aan de nieuwe gezinssituatie te wennen. Weet dat seks belangrijk is in een relatie. Het is de moeite waard om er zorgvuldig mee om te gaan.
Tijdens de kraamzuivering is je baarmoeder gevoelig voor infecties. Geslachtsgemeenschap hebben terwijl je nog bloed verliest is een risico op zo’n nare infectie. Gelukkig is seks meer dan geslachtsgemeenschap. Knuffelen, strelen, lieve woordjes, elkaar masseren … genieten van elkaar kan op veel manieren.
Tip: als je borstvoeding geeft, maakt je lichaam minder tot geen vaginaal vocht aan. Gebruik daarom glijmiddel.
Let op: je kunt altijd weer zwanger raken, ook wanneer je vrij snel na de bevalling geslachtsgemeenschap hebt en wanneer je borstvoeding geeft.