‘Er waren genoeg signalen, maar niemand deed iets. Dat kan anders’

Presentatie van Naomy Rojnik en Silvano Rojnik in de Week tegen Kindermishandeling

In de Week tegen Kindermishandeling (20 t/m 26 november) was Opgroeien in Parkstad aanwezig bij een indrukwekkende presentatie over het signaleren van kindermishandeling in het Burgerhoes in Landgraaf. Ervaringsdeskundige Naomy Rojnik en haar neef Silvano Rojnik vertelden over hun missie met de app Care Free. Een app die jongeren vanaf 10 jaar gratis en anoniem kunnen gebruiken.

Maar eerst was het woord aan burgemeester Richard de Boer van Landgraaf. “Om het even te visualiseren. 119.000 kinderen worden jaarlijks mishandeld. Daar kun je zes keer het Rodastadion mee vullen.”De burgemeester besteedde uitgebreid aandacht aan de knuffel die in de Week tegen Kindermishandeling centraal stond en bij veel gemeentes en organisaties op de foto is gezet. De knuffel is een krachtig symbool, omdat kinderen vaak wel alles tegen hun knuffel vertellen. “Knuffels kunnen niet praten. Wij wel. Wij kunnen het verschil maken!”

Stress en armoede

Naomy begon haar presentatie met haar eigen verhaal. Over een jeugd vol knallende ruzies. Waar het servies door de kamer vloog en er gaten in de deuren werden geslagen. Waar haar ouders uiteindelijk uit elkaar gingen en ze het contact met haar vader verloor. Daarna volgde een periode van armoede. Van zonder boterhammen naar school en met kapotte schoenen door de regen. Een moeder die de huur niet meer betaalde en door de stress niet meer vooruit kon denken. “Haar brein ging anders werken. Ze was aan het overleven.” Op haar twaalfde raakte het gezin dakloos en kwamen de kinderen bij Jeugdzorg terecht. “Dat had niet gehoeven, als er eerder hulp was geweest.”

En dat is precies wat Naomy met terugwerkende kracht nog steeds verbaast: dat er nooit een volwassene aan haar vroeg hoe het ging. Terwijl er genoeg signalen waren. “Mijn moeder kwam nooit op een oudergesprek. De gordijnen bij ons thuis waren altijd dicht. Ik weet zeker dat ik stonk, want we hadden zeven katten thuis en aan hygiëne werd niet veel gedaan. En ik bleef zo lang mogelijk op school, want ik wilde niet naar huis.”

Feitelijk signaleren

Ze drukt de aanwezige professionals en belangstellenden in de zaal op het hart om signalen in kaart te brengen. En om dat vooral feitelijk te doen. ‘Het kind is onverzorgd’, is niet feitelijk. ‘De schoenen van het kind zijn kapot’ of ‘het kind komt bij minder dan 10 graden nog steeds zonder jas naar school’ is wel feitelijk. Er bestaan verschillende signalenlijsten per leeftijdscategorie. “En soms is een signaal geen signaal. Een kind kan ook een lege boterhammentrommel bij zich hebben omdat het op weg naar school al honger had.”

Naomy en Silvano werkten beiden in de jeugdzorg, maar zetten zich nu voltijds in voor Care Free en bijbehorende lesprogramma’s. Ze vertelden onder andere over de dilemmacirkel, waar je uit kunt stappen door met iemand anders te praten. En ze vertelden hoe je het beste een gesprek met een kind aangaat als je mishandeling vermoedt. “Denk goed na over je rol. Neem genoeg tijd. Kies een goede locatie. Bedenk met welke middelen je het gesprek aangaat, bijvoorbeeld door het kind te laten tekenen, of met een boek of een spel. Laat zien dat je een mens bent met gevoelens en vertel ook iets over jezelf. En beloof het kind geen geheimhouding als je dat niet waar kan maken.”