Puber

Je puber ontwikkelt zich snel op allerlei gebieden, zoals lichamelijk, seksueel en sociaal-emotioneel. Als ouder ben je druk met het opvoeden, het (opstandige) gedrag, het mediagedrag en de gezondheid van je puber. Je wilt natuurlijk ook dat je kind gezond eet. Maar hoe doe je dat eigenlijk? Vrije tijd vinden pubers belangrijk. Ze trekken er graag met vrienden op uit. Ze gaan ook steeds meer ontdekken en experimenteren, zoals drank, drugs en roken. Hoe ga je er als ouder mee om als je puber met deze genotmiddelen in aanraking komt? Je puber zit op de middelbare school, maar kiest straks een vervolgstudie. Misschien wil je puber ook wel een baantje om extra geld te verdienen. Hoe kun je je kind hierin steunen en begeleiden?

Cognitieve ontwikkeling

De ontwikkeling van de hersenen loopt nog door tot na het twintigste jaar. Vooral aan het begin en aan het eind van de puberteit verandert er nog veel in het hoofd van je kind. Het puberbrein is dus nog lang niet volgroeid.

Van 10 tot 15 jaar

Tussen hun tiende en vijftiende jaar zie je dat kinderen emotioneler en gevoeliger reageren op allerlei gebieden. Dit komt door de afgifte van hormonen en door de rijping van de hersenen.

  • Ze zijn erg bezig om directe behoeften te bevredigen. Hebben ze zin in ijs, dan willen ze meteen een ijsje kopen. Met andere woorden, ze hebben hun impulsen nog niet onder controle.
  • Ze kunnen nog niet goed plannen. Het besef dat ze bijvoorbeeld de leerstof moeten bijhouden en ruim op tijd moeten beginnen met leren voor een proefwerk, is nog niet zo aanwezig.

Van 14 tot 16 jaar

In deze fase nemen jongeren graag veel risico’s. Ze doen dingen die hun een gevoel van sensatie geven. De consequenties van hun gedrag zijn voor hen niet van belang. Ze realiseren zich meestal niet eens dat hun gedrag gevolgen kan hebben.

Van 16 tot 22 jaar

Jongeren van 16 tot 22 jaar leren langzamerhand meer rekening te houden met de sociale en emotionele gevolgen van hun gedrag en ook met effecten op langere termijn. Er vindt een verfijning plaats van de organisatie in het brein.

  • Dit leidt ertoe dat jongeren steeds meer grip krijgen op hun eigen gedragingen.
  • Ze zijn beter in staat beredeneerde keuzes te maken en die te evalueren.
  • Ook weten ze nu hun gedrag aan te passen aan de sociale norm die in hun omgeving geldt. Dat wil zeggen dat ze nu beter in staat zijn weerstand te bieden aan de sociale druk om iets te doen waar ze niet achter staan.

Hoe kun je als ouder helpen?

Je kunt als ouder je kind heel veel bieden bij het proces van de ontwikkeling van het puberbrein. Leg bijvoorbeeld af en toe uit wat het gevolg kan zijn van bepaald gedrag. Zo kun je proberen om je kind aan zijn grenzen te helpen herinneren, en aan die van jou. Ook bij het plannen voor opdrachten op school en leren voor een proefwerk kun je je kind goed helpen.